Γνωμοδότηση του ΕΣΠΔ σχετικά με τα μοντέλα ΤΝ: Οι αρχές του GDPR υποστηρίζουν την υπεύθυνη ΤΝ

18 December 2024

Βρυξέλλες, 18 Δεκεμβρίου — Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων (ΕΣΠΔ) εξέδωσε γνώμη* σχετικά με τη χρήση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για την ανάπτυξη και την εφαρμογή μοντέλων ΤΝ. Η παρούσα γνωμοδότηση εξετάζει 1) πότε και πώς τα μοντέλα ΤΝ μπορούν να θεωρηθούν ανώνυμα, 2) εάν και πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί το έννομο συμφέρον ως νομική βάση για την ανάπτυξη ή τη χρήση μοντέλων ΤΝ και 3) τι συμβαίνει εάν ένα μοντέλο ΤΝ αναπτυχθεί χρησιμοποιώντας δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που υποβλήθηκαν σε παράνομη επεξεργασία. Εξετάζει επίσης τη χρήση δεδομένων πρώτου και τρίτου μέρους.

Η γνώμη ζητήθηκε από την ιρλανδική αρχή προστασίας δεδομένων (DPA) με σκοπό την επίτευξη πανευρωπαϊκής κανονιστικής εναρμόνισης. Για να συγκεντρώσει στοιχεία για την παρούσα γνωμοδότηση, η οποία ασχολείται με ταχέως εξελισσόμενες τεχνολογίες που έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην κοινωνία, το ΕΣΠΔ διοργάνωσε εκδήλωση των ενδιαφερόμενων μερών και πραγματοποίησε ανταλλαγή απόψεων με την Υπηρεσία ΤΝ της ΕΕ.

Ο πρόεδρος του ΕΣΠΔ κ. Talus δήλωσε: «Οι τεχνολογίες ΤΝ μπορούν να προσφέρουν πολλές ευκαιρίες και οφέλη σε διάφορους κλάδους και τομείς της ζωής. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι αυτές οι καινοτομίες γίνονται ηθικά, με ασφάλεια και με τρόπο που να ωφελεί όλους. Το ΕΣΠΔ επιθυμεί να στηρίξει την υπεύθυνη καινοτομία στον τομέα της ΤΝ διασφαλίζοντας την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και με πλήρη σεβασμό του γενικού κανονισμού για την προστασία των δεδομένων (ΓΚΠΔ).»

Όσον αφορά την ανωνυμία, η γνώμη αναφέρει ότι το κατά πόσον ένα μοντέλο ΤΝ είναι ανώνυμο θα πρέπει να αξιολογείται κατά περίπτωση από τις ΑΠΔ. Για να είναι ένα μοντέλο ανώνυμο, θα πρέπει να είναι πολύ απίθανο (1) να ταυτοποιεί άμεσα ή έμμεσα πρόσωπα των οποίων τα δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία του μοντέλου και (2) να εξάγει τέτοια δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα από το μοντέλο μέσω ερωτημάτων. Η γνωμοδότηση παρέχει μη περιοριστικό και μη εξαντλητικό κατάλογο μεθόδων για την απόδειξη της ανωνυμίας. 

Όσον αφορά το έννομο συμφέρον, η γνωμοδότηση παρέχει γενικές εκτιμήσεις τις οποίες οι ΑΠΔ θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη όταν αξιολογούν κατά πόσον το έννομο συμφέρον αποτελεί κατάλληλη νομική βάση για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για την ανάπτυξη και την ανάπτυξη μοντέλων ΤΝ. 

Η εξέταση τριών σταδίων συμβάλλει στην αξιολόγηση της χρήσης του έννομου συμφέροντος ως νομικής βάσης. Το ΕΣΠΔ παρέχει τα παραδείγματα ενός συνομιλητή που βοηθά τους χρήστες και τη χρήση της ΤΝ για τη βελτίωση της κυβερνοασφάλειας. Οι υπηρεσίες αυτές μπορούν να είναι επωφελείς για τα φυσικά πρόσωπα και μπορούν να βασίζονται στο έννομο συμφέρον ως νομική βάση, αλλά μόνο εάν η επεξεργασία αποδεικνύεται απολύτως αναγκαία και τηρείται η στάθμιση των δικαιωμάτων.

Η γνωμοδότηση περιλαμβάνει επίσης μια σειρά κριτηρίων που βοηθούν τις ΑΠΔ να αξιολογήσουν εάν τα άτομα μπορούν εύλογα να αναμένουν ορισμένες χρήσεις των προσωπικών τους δεδομένων. Τα κριτήρια αυτά περιλαμβάνουν: το κατά πόσον τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα ήταν διαθέσιμα στο κοινό, τη φύση της σχέσης μεταξύ του φυσικού προσώπου και του υπευθύνου επεξεργασίας, τη φύση της υπηρεσίας, το πλαίσιο στο οποίο συλλέχθηκαν τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, την πηγή από την οποία συλλέχθηκαν τα δεδομένα, τις πιθανές περαιτέρω χρήσεις του μοντέλου και το κατά πόσον τα φυσικά πρόσωπα γνωρίζουν πραγματικά ότι τα προσωπικά τους δεδομένα είναι επιγραμμικά. 

Εάν από το κριτήριο εξισορρόπησης προκύψει ότι η επεξεργασία δεν θα πρέπει να πραγματοποιείται λόγω των αρνητικών επιπτώσεων στα φυσικά πρόσωπα, τα μέτρα μετριασμού ενδέχεται να περιορίσουν αυτόν τον αρνητικό αντίκτυπο. Η γνωμοδότηση περιλαμβάνει έναν μη εξαντλητικό κατάλογο παραδειγμάτων τέτοιων μέτρων μετριασμού, τα οποία μπορεί να έχουν τεχνικό χαρακτήρα ή να διευκολύνουν τα άτομα να ασκούν τα δικαιώματά τους ή να αυξάνουν τη διαφάνεια.

Τέλος, όταν αναπτύχθηκε ένα μοντέλο ΤΝ με δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που υποβλήθηκαν σε παράνομη επεξεργασία, αυτό θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στη νομιμότητα της ανάπτυξής του, εκτός εάν το μοντέλο έχει δεόντως ανωνυμοποιηθεί. 

Λαμβανομένου υπόψη του πεδίου εφαρμογής του αιτήματος της ιρλανδικής ΑΠΔ, της τεράστιας ποικιλομορφίας των μοντέλων ΤΝ και της ταχείας εξέλιξής τους, η γνωμοδότηση αποσκοπεί στην παροχή καθοδήγησης σχετικά με διάφορα στοιχεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διεξαγωγή ανάλυσης κατά περίπτωση. 

Επιπλέον, το ΕΣΠΔ καταρτίζει επί του παρόντος κατευθυντήριες γραμμές που καλύπτουν πιο συγκεκριμένα ζητήματα, όπως η απόξεση μέσω διαδικτύου.

 

Σημείωση προς τους συντάκτες:
*Η γνώμη του άρθρου 64 παράγραφος 2 αφορά ζήτημα γενικής εφαρμογής ή παράγει αποτελέσματα σε περισσότερα από ένα κράτη μέλη.

Το δελτίο τύπου που δημοσιεύεται εδώ έχει μεταφραστεί αυτόματα από τα αγγλικά.  Το ΕΣΠΔ δεν εγγυάται την ακρίβεια της μετάφρασης. Παρακαλείσθε να ανατρέξετε στο επίσημο κείμενο στην αγγλική έκδοσή του, εάν υπάρχουν αμφιβολίες.